Concessione e provvedimenti di Bernardo de Crudilijs pel modo di popolare la città di Alghero, con autorizzazione e privilegio relativo al re di Aragona.

(1356, 9 giugno).

Dagli Archivi antichi della città di Alghero.

Pateat universis, quod Nos Bernardus de Crudilijs consiliarius illustrissimi domini Regis Aragonum, et pro eodem domino Rege, Gubernator Capitis Lugudorij insulae Sardiniae. Attendentes praefatum dominum Regem nobis scripsisse cum carta sua, suoque sigillo sigillata in eius dorso, continentie subsequentis. – Petrus Dei gratia Rex Aragonum, Valenciae, Maioricarum, Sardiniae, et Corsicae, Comesque Barchinonae, Rossilionis, et Ceritaniae. Nobili, et dilecto consiliario nostro Bernardo de Crudilijs, Gubernatori capitis Lugudorij insulae Sardiniae, vel eius locumtenenti, salutem et dilectionem. In nostra constitutus praesentia, nuncius universitatis villae Alguerij exposuit reverenter, quod dicta Universitas reputat se fore oneratam de solvendo duo decima fructuum et expletorum suorum, unum videlicet nobis, et alterum ecclesiae villae Alguerij. Quapropter nobis humiliter supplicavit, ut super hijs provisionis remedium impartiri dignaremur. Nos itaque volentes in hijs, dictae Universitati complacere, taliter super praedictis duximus providendum, quod dicta Universitas, et eius singulares eligant unum de duobus, videlicet si ipsi volunt esse populatos, prout fuerunt populati illi de civitate Sasseri, tempore populationis Sassari, vel si ipsi eligunt facere guaytes turrium dictae villae, obligantes et adstringentes se ad huiusmodi guaytas faciendas, quod in utroque ipsorum casuum, decimam nobis solvere non teneantur. Ideo provisionem nostram huiusmodi, vobis significantes,  vobis dicimus, committimus, et mandamus, quatenus provisionem nostram praeinsertam dictae Universitati, et eius singularibus, ex parte nostra exponatis, offerendo eisdem alteram ex provisionibus praelibatis. Et si alteram ex dictis provisionibus acceptaverint, illam, auctoritate et ex parte nostra eis cum instrumento publico concedatis, perpetuis temporibus valituram, et duraturam, ipsis tamen se obligantibus ad tenendum et observandum effectualiter quicquid facere tenentur vigore illius provisionis, quam ex praedictis duxerint acceptandam. Quoniam nos, et tunc pro nunc, et ex nunc pro tunc eandem provisionem per ipsos ex praedictis duabus acceptandam ratam, gratam, et firmam perpetuo habemus, et habebimus, nullo unquam tempore revocaturam. In casu autem, quod alteram ex dictis provisionibus dicta Universitas et eius singulares recusaverint acceptare, volumus quod dictum decimum nobis solvere teneantur, transactis tribus annis proxime venturis, infra quos tres annos dictum decimum nobis solvere non sint astricti. Nos enim vobis super praedictis omnibus committimus plenarie vices nostras cum praesenti. Datum Perpiniani, quintadecima die januarii, anno a nativitate Domini millesimo, trecentesimo, quinquagesimo sexto.

Exa. R).

Pensantes etiam qualiter nos super vobis Consiliarijs et Universitati villae Alguerij, et singularibus eiusdem in consilio generali in ecclesia Beatae Mariae dictae villae, die et anno subscriptis celebrato lecta in eodem consilio et exposita dicta littera ex parte Regia, provisionem praemissam duximus exponendam; offerentes vobis, et dictae Universitati, et singularibus ipsius alteram ex provisionibus praelibatis. Veraciter etiam cogitantes vos dictos Consiliarios, dictamque Universitatem, et eius singulares elegisse vos, et ipsam Universitatem, ac ipsos singulares velle esse populatos, prout fuerunt populati illi de civitate Sasseri tem. Populationis ipsius civitatis in dicto consilio, et etiam acceptasse, et hanc populationem gratuito et ex certa scientia petisse, nobisque humiliter supplicasse, ut provisionem huiusmodi per jam dictum dominum Regem factam, et per vos, et dictam Universitatem, ut praedicitur acceptatam, cum instrumento publico, auctoritate Regia concedere dignaremur, iuxta traditam nobis formam. Affectantes igitur obtemperare dicto mandato Regio, cum reverentia, ut tenemur, praesenti carta nostra perpetuis temporibus valitura, et etiam duratura, auctoritate Regia, et vigore dictae commissionis inde nobis factae, praedictam provisionem Regiam per vos, et dictam Universitatem acceptatam, ut praemittitur, et electam vobis Consiliarijs dictae villae, et universis, et singulis habitatoribus dictae villae, et omnibus hijs, qui in eadem villa populaverint in futurum, et successoribus vestris per saecula cuncta, concedimus, conferimus, et donamus, vobis tamen facientibus, tenentibus, complentibus, et observantibus praefato domino Regi, et successoribus suis, in Sardinie Regno, quicquid cives et habitatores Sasseri, ac populati in ea, eidem domini Regi, vigore eorum hereditatum, tempore populationis civitatis ipsius facere, complere, et observare modo quolibet tenebantur. Nos enim auctoritate Regia, et dictae nostrae commissionis, praefato domino Regi, et eius dictis successoribus retinemus ex certa scientia, et ex pacto, in haereditatibus, et bonis sedentibus, ac possessionibus vestris, et quorumcumque populatorum dictae villae, praesentium et futurorum, omnia pacta, conditiones, et retentiones, ac etiam iura, que per illustrissimum dominum Alfonsum Serenissimae recordationis Regem Aragonum, seu eius reformatores tempore populationis dicte civitatis Sasseri, in instrumentis donationum hereditatuum seu bonorum eorum retentae fuerunt, ac etiam positae et adiectae. Et sub ipsis conditionibus, pactis, retentionibus, et iuribus praesentem concessionem, et donationem vobis, et non aliter ducimus concedendam, ac etiam conferendam. Mandantes cum praesenti carta vostra notario qui de donacionibus hereditatuum, seu bonorum cedentium dictae villae, vobis dictis populatoribus, vel alicui vestrum, instrumentum, vel instrumenta facturus est, quatenus in ipsis instrumentis donationum vestrarum, omnes retentiones, pacta, conditiones, et iura Regia, prout in instrumentis, sive cartis donationum populatorum civitatis Sasseri, tempore populationis ipsius fuerunt positae et adiectae, adijciat atque ponat, et sub illis conditionibus, et retentionibus vobis et ipsis haereditatibus, et successoribus vestris, et eorum praesentibus et futuris, ipsa instrumenta donationum, haereditatuum vestrarum, et ipsorum, conficiat atque tradat. Mandamus insuper locumtenenti nostro, administratori, seu administratoribus, vicarijs, baiulis, caeterisque officialibus Regiis in dicto capite Lugudorij constitutis, qui nunc sunt, vel pro tempore fuerint, quatenus praesentem cartam nostram iuxta sui seriem, vobis universis, et singulis populatoribus dictae villae, praesentibus et futuris, firmam habeant et teneant, atque ratam, et eandem vobis et eisdem observent, et servari faciant per quoscumque, et non contraveniant, nec aliquem contravenire permittant aliqua ratione. In cuius rei testimonium, praesentem cartam nostram, sigillo dicti nostri officii appenditio roboratam, vobis fieri iussimus atque tradi. Datum in villa Alguerij, nona die mensis iunij, anno a nativitate Domini millesimo, trecentesimo quinquagesimo sexto. Vidit etc.

Testes huius rei sunt, venerabiles Petrus Veguerij, administrator reddituum, et iurium Lugudorij regiorum, Bartholomeus de Podio, et Bernardus Piquerij, habitatores villae Alguerij.

Signum † mei Gulielmi de Vilar de Bono, auctoritate Regia notarii publici regni Sardiniae, et Corsicae, regentisque scribaniam gubernationis praemissae, qui de mandato dicti domini Gubernatoris praedictis interfui, et haec scribi feci, et clausi, cum litteris rasis, et emendatis in secunda linea, ubi scribitur. In eius dorso.