Il re di Aragona D. Pietro IV. revoca tutte le lettere di marca, pignorazioni, e rappresaglie concedute da lui, e dai suoi predecessori, ai propri sudditi contro i mercatanti pisani, e proibisce, che sulle loro mercanzie provenienti dalle loro terre, e dai loro porti, si riscuota dritto o gabella di sorta, a forma del trattato di pace conchiuso, e vegliante tra esso Re, e il Comune di Pisa.

(1349, 22 gennaio).

Dall’I. R. Archivio delle Riformazioni di Firenze, Classe XI. Atti pubblici, Distinzione 3.a, Vol. 23. Docum. N.° 27 (1).

Nos Petrus Dei gratia Rex Aragone, Valentie, Maiorice, Sardinie et Corsice comesque Barchinone Rossilionis et Ceritanie. Attendentes ante nostre magestatis presentiam comparuisse nobilem Iohannem de Heresis (2) decretorum professorem consiliarium nostrum dilectum, et Franciscum Merolla cives et ambaxiatores, ad nos destinatos, per Commune pisarum, asserentes quod tum mercatores et negotiatores communis predicti dubitarent intrare civitates et loca nostra causa mercantili, et negotiationis, pretextu aliquarum marcharum, que per nos et predecessores nostros concesse dicebantur subditis nostris, contra Commune Pisarum et singulares ac districtuales eiusdem, dictumque Commune paratum existeret subditis nostris condignam satisfactionem facere si repertum esset, eis de iustitia teneri in aliquo. Propterea duxerunt nobis humiliter supplicandum, ut omnes illos si qui erant ex subditis nostris, qui vellent conqueri de communi predicto, et de fatica (sic) iuris in eo reperta evocari facere dignaremur coram nobis ad ostendendum illud, cum ipsi parati existerent eis facere dignam satisfactionem, et de sua innocentia se purgare. Et quod pro conservandis confederationibus, ac pactionibus federis, et aliis conventionibus inter illustres Reges Aragone, et dictum Commune ad utriusque subditorum utilitates factis et initis, talis ordo fieret, et in futurum, modus debitus sumeretur, per quem predicta inviolabiliter observentur, et predicti subditi sub dicte pacis amenitate hinc inde tute et secure valeant nogotiari, et terris utriuque utilitates et commoda procurare. Quorum audita supplicatione licet per civitates Valentie et Barchinone citationes fieri fecerimus nostris subditis antedictis; quod tertia die coram nobis comparerent ad ostendendum rationes si quas habebant, que predictis possent vel deberent in aliquo obsistere, nullus tamen in termino, neque post, de gratia spectati, comparuit seu se ad predictam opposuerit, qui causas vel rationes iustas ostenderet, propter quas ad subscripta debite procedere nequiremus. Ideo nos videntes bonam affectionem et voluntatem, quam dictum Commune ad nos et domum nostram Aragonensem gerit, et volentes ut convenit pacis inter nos et ipsum Commune inite federa observare, et quod de bono in melius amoris vinculum inter nostros et eorum districtuales prosperetur et absque violentia aliqua conservetur, cum presenti carta nostra omnes et singulas marchas pignorationes et represalias per nos et predecessores nostros concessas, contra dictum Commune, et suos districtuales, revocamus et in totum tollimus, annullamus, ac etiam sublevamus ex rationis debito, et de gratia spetiali. Volentes et etiam concedentes, quod universi et singuli mercatores, et alii districtuales Communis predicti, cum omnibus rebus, mercaturis, et bonis eorum venire valeant per universa et singula civitates et loca nostra, tam citra, quam ultra mare sistentia, salve pariter et secure, et non possint per nos, vel offitiales aut subditos nostros ex dicta causa pignorari, marchari, vel propterea molestari. Mandantes universis et singulis offitialibus et subditis nostris presentibus et futuris, quod hanc nostram provisionem et concessionem, firmam habeant teneant et observent, et contra eam venire in aliquo non attemptent. Quinimo si a tempore huiusmodi concessionis et revocationis est in contrarium aliquid fieri attemptatum, illud revocent et faciant protinus revocari, si iram et indignationem nostram cupiunt evitare. In cuius rei testimonium presentem cartam nostram fieri iussimus, sigillo nostro pendenti munitam. Datum Valentie decimo kalendas februarii. Anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo nono h. can: –

NOTE

(1) Trasmesso nel 1838 dal Professore Capei alla Regia Deputazione Sarda sopra gli studi di Storia Patria.

(2) Heresis. Lezione errata. Deve dire Herisiis, o Hericiis, come si ricava da molti diplomi del 1353, che riportiamo più sotto.