Il re di Aragona D. Pietro IV. rinnova al Governatore, ai Capitani, ai Podestà, ed agli altri Ufficiali regi in Sardegna gli ordini, che avea loro dati nel 1347, e 1349, affinchè lasciassero esportare liberamente, e senza verun dazio, dall’isola tutta le granaglie provenienti dai luoghi, che il Comune di Pisa vi tenea in feudo, e che dipendevano dal medesimo.
(1353, 14 febbraio).
Dall’I. R. Archivio delle Riformagioni di Firenze, Classe, e Distinz. suddetta, Tom. 23, Docum. N.° 31.
Petrus Dei gratia rex Aragone Valentie, Maioricarum Sardinee et Corsice comesque Barchinone Rossilionis et Ceritanee dilectis et fidelibus Gubernatori regni Sardinee nec non Capitaneis potestatibus Vicariis administratoribus et aliis officialibus nostris eiusdem ynsule presentibus et futuris vel loca tenentibus eorumdem ad quos presentes pervenerint salutem et dilectionem.
Meminimus vobis dudum scripsisse per binas nostras licteras in hunc modum. Petrus etc. dilectis et fidelibus regentibus officium Gubernationis Sardinee nec non Capitaneis Potestatibus Vicariis et administratoribus et aliis offitialibus nostris eiusdem ynsule presentibus et futuris vel eorum loca tenentibus ad quos presentes pervenerint salutem. Nuper vobis scripsisse seu subscripta mandata direxisse recollimus in hiis verbis. Petrus Dei gratia rex Aragone etc. dilectis et fidelibus regentibus officium gubernactionis Sardinee nec non capitaneis potestatibus vicariis administratoribus et aliis nostris offitialibus eiusdem ynsule presentibus et futuris vel eorum loca tenentibus ad quos presentes pervenerint salutem. Proposuit coram nobis nobilis Iacobus de Hericiis ambaxiator Comunis pisarum quod quamvis secundum conventiones et federa pacis olim inite inter dominum regem Iacobum avum et dominum regem Alfonsum patrem nostrum recordactionis felicis dictum Comune posset extrahere seu extrahi facere a villis et locis que habent in dicta ynsula quecumque blada absque soluctione alicuius iure pretextu ipsius extractionis libere atque franche officiales tamen regii predecessores vestri prohibuerunt vosque etiam ut percepimus inhibetis contra conventiones et pactiones premissas nec ipsum Comune vel eius offitiales possent granum aliquod abstrahere seu abstrahi facere a villis et locis predictis, sic quod a tempore quo dicta contracta pax extitit bladum aliquod extrahere minime valuerint quod in eorum dampnum maximum diminuctionem et preiudicium dicitur redundare. Quamobrem supplicante nobis prenominato ambaxiatore per nos in predictis de iustitie remedio provideri vobis et cuilibet vestrum dicimus et mandamus quatenus si premissa facta vel actentata existant contra formam conventionum et pactorum predictorum ab ipsis penitus dexistatis dictisque Comuni faciatis restituctionem dampni quod substinuisse dicitur hac de causa. Datum Barchinone quarto idus decembris anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo septimo. Nunc auctem ante nostre magestatis presentiam constituti nobilis et dilectus consiliarius noster Iohannes de Heritiis decretorum doctor et Francischus Merolla ambaxiatores honorabilis Comunis pisarum ad nos ex subscriptis causis et aliis destinati humili supplicatione mostrarunt quod licet vobis, vel aliquibus ex vobis, preinserta mandata nostra fuerint presentata fueritisque cum instantia requisiti ut ea exequeremini cum effectu, vos tamen aut aliqui vestrum hec facere contemptibiliter distulistis pariter et differtis de quo si ita sit non modicum admirantes vobis et vestrum singulis sub incursu ire et indignationis nostre precipimus et mandamus quatenus omnia et singula in preinserta lictera nostra contenta iuxta sue originalis seriem pleniorem exequamini et effectualiter impleatis et contra eam venire in aliquo non temptetis vel per alios permictetis quomodolibet attemptari habendo vos taliter super eis quod dictum Comune aut districtuales ipsius ex hac causa de vobis iuste conquerendi materiam non assumant alioquin pro culpa si quam commicteretis in premissis vos in personis et bonis acriter puniremus. Datum Valentie kalendas septembris anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo nono. Sane cum nunc per nobiles et dilectos Iohannem de Herisiis consiliarium nostrum predictum et Iohannem Buzaccarini militem nuntios sive ambaxiatores per dictum Comune pro hiis et aliis factis et negotiis ad nostram presentiam noviter destinatos coram nobis expositum fuerit conquerendo quod vos vel vestrum aliqui mandata nostra superinserta improvide spernendo quamquam fueritis pluries et instantissime requisiti ut ipsa exequeremini et ad effectum debitum duceretis, id in nostri dedecus et conptentum tamquam in reprobum sensum dati facere minime curavistis ex quibus admiractionis causam si est ita assumpsimus vehementem. Quo circa ad ipsorum nuntiorum supplicationem propterea nobis factam vobis et vestrum cuilibet iterato dicimus et districte precipiendo mandamus sub pena nostre gratie et mercedis quatenus si iram et indignactionem nostram cupitis evitare mandata nostra preinserta per omnia compleatis et effectui perducatis, omnibus dilactionibus et exceptionibus frivolis postpositis et semotis prout in dictis licteris est vobis traditum in mandatis; Nec contra in eisdem expressata venire aut aliquid facere presumatis vel permictatis a quocumque aliquid premissis contrarium attemptari. Quoniam nobis plurimum displiceret sic in hiis vos habere curando, quod ammodo pro parte dicti Comunis vel districtualium suorum non videamus aliquem ractione premissorum in nostri presentiam contra iustitiam conquerentem nec propterea vobis nos oporteat scribere iterato; aliud scire vos volumus pro costanti quod contra vos et bona vestra et cuiuslibet vestrum sic fortiter et acriter tamquam mandatorum nostrorum transgressores procedemus, quod vobis cedet ad penam, et ceteris ad exemplum vosque merito penitebit; Quia circa predicta exequenda cum ea qua decet diligentia non vacastis. Datum Valentie decima quarta die februarii anno a nativitate Domini millesimo trecentesimo quinquagesimo tertio. Ex auctoritate regia.