Lettere del re D. Pietro di Aragona al Governatore di Sardegna, con le quali rinnova gli ordini già dati nel 1347 e 1349 acciò fosse restituita al comune di Pisa la somma, ch’era stata violentemente estorta a titolo di sussidio dagli ufficiali Regii all’amministratore dei feudi, che lo stesso comune possedeva nell’isola, in occasione del matrimonio della figlia del re Don Alfonso col re di Maiorca, benché tali feudi, secondo i patti giurati, fossero esenti da ogni censo, e servizio.
(1353, 14 febbraio).
Dall’I. R. Archivio delle Riformagioni di Firenze, classe XI, Atti Pubblici, distinz. III, tom. XXIII. Docum. num. 31.
Petrus Dei gratia Rex Aragone Valentie Maioricarum Sardinee, et Corsice, Comesque Barchinone Rossilionis et Ceritanee, dilecto nostro Gubernatori regni Sardinee qui nunc est vel cuicumque alii qui pro tempore in dicto fuerit officio vel eius locum tenenti salutem et dilectionem. Meminimus vobis dudum scripsisse per binas nostras licteras in hunc modum. – Petrus etc. dilecto nostro regenti officium gubernationis Sardinee qui nunc est vel pro tempore fuerit seu eius locum tenenti salutem et dilectionem. Nuper vobis scripsisse seu subscripta mandata direxisse recolimus in hiis verbis; Petrus Dei gratia Rex Aragone etc. dilecto nostro regenti officium gubernationis Sardinee qui nunc est vel pro tempore fuerit seu eius locum tenenti salutem etc. Comparens in nostra presentia nobilis et dilectus noster Iacobus de Herisiis ambaxiator comunis Pisarum graviter est conquestus, quod licet ipsum commune iuxta pacta et conventione pacis olim inite inter dominum Regem Alfonsum genitorem nostrum tunc infantem memorie recolende et dictum comune pro villis et locis que habent in predicta ynsula non tenentur prestare servitium aliquod sive censum attamen Petrus de Libiano tunc administrator reddituum et iurium Regiorum antedicte ynsule, hoc non attento petiit a camerario predictarum villarum pro dicto comuni, etiam partem omnium reddituum illius anni eorumdem villarum et locorum sibi dari pro subsidio matrimonii quod illustris dicti domini patris nostri filia sororque nostra carissima bone memorie contraxit cum inclito Iacobo de Montemplo tunc Rege Maiorice, et quia antefactus camerarius subsidium huiusmodi denegavit prestare dictus administrator fecit capi et occupari quandam eiusdem camerarii caxiam in qua conservabatur antedicti comunis pecunia, eamque ad terram Castri Callari fecit duci, et de qua septingentas libras alfonsinorum vel quantum comunis eiusdem ex dicta caxia dicitur abstraxisse. Sane cum intentionis nostre existat supra dictum comune nihil debuisse contribuere in premissis et propterea velimus super hiis debite providere; ideo volentes ne ex prestatione seu exactione iamdicti subsidii dicto comuni preiudicium aliquod imposterum generetur vobis dicimus et mandamus quatenus de quantitate que ab antefato camerario exacta dicitur, nos certificare curetis ut inde restitutionem debitam eidem comuni facere valeamus. Datum Barchinone quarto idus decembris anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo septimo. Nunc autem ante nostre magestatis presentiam constituti nobilis et dilectus consiliarius noster Iohannes de Hericiis decretorum doctor et Francischus Merolla ambaxiatores honorabilis comunis Pisarum ad nos ex subscriptis causis et aliis destinati humili supplicatione mostraverunt, quod licet vobis vel aliquibus ex vobis preinserta mandata nostra fuerint presentata fueritisque cum instantia requisiti ut ea exequeremini cum effectu vos tamen aut aliqui vestrum hoc facere contemptibiliter distulistis pariter et differtis, de quo si ita sit non modicum admirantes, vobis et vestrum singulis sub incursu ire et indignactionis nostre precipimus et mandamus quatenus omnia et singula in preinserta lictera nostra contenta iuxta sui originalis seriem pleniorem exequamini et effectualiter impleatis et contra ea venire in aliquo non temptetis vel per alios permictatis quomodolibet attemptari habendo vos taliter super eis quod dictum comune aut districtuales ipsius ex hac causa de vobis iuste conquerendi materiam non assumant alioquin pro culpa si quam commictetis in premissis vos in personis et bonis acriter puniremus. Datum Valentie kalendis decembris anno Domini millesimo trecentesimo quadragesimo nono. Sane cum nunc per nobiles et dilectos Iohannem de Herisiis consiliarium nostrum predictum, et Iohannem Buzaccharini militem nuntios sive ambaxiatores per dictum comune pro hiis et aliis factis et negotiis ad nostram presentiam noviter destinatos coram nobis expositum fuerit conquerendo quod vos vel vestrum aliqui mandata nostra superinserta improvide spernendo quamquam fueritis pluries et instantissime requisiti ut ipsa exequeremini et ad effectum debitum deceretis id in nostri dedecus et contemptum tamquam in reprobum sensum dati minime facere curavistis ex quibus admiractionis causam si est ita assumpsimus vehementem; quocirca ad ipsorum nuntiorum supplicactionem propterea nobis factam vobis et vestrum cuilibet iterato dicimus et districte precipiendo mandamus sub pena nostre gratie et mercedis, quatenus si iram et indignactionem nostram cupitis evitare, mandata nostra preinserta per omnia compleatis et effectui perducatis, omnibus dilationibus et exceptionibus frivolis postpositis et semotis prout in dictis literis est vobis traditum in mandatis, nec contra in eisdem expressata venire aut aliquid facere presumatis, vel permictatis a quocumque aliquid premissis contrarium attemptari, cum nobis plurimum displiceret, sic in hiis vos habere curando, quod amodo pro parte dicti comunis vel districtualium suorum non videamus aliquem ractione premissorum in nostri presentia contra iustitiam conquerentem, et propterea vobis non opporteat scribere iterato, alias scire vos volumus pro constanti quod contra vos et bona vestra et cuiuslibet vestrum sic fortiter et acriter tamquam mandatorum nostrorum transgressores procedemus, quod vobis cedet ad penam et ceteris ad exemplum, vosque merito penitebit quia circa predicta exequenda cum ea qua decet diligentia non vacastis. Datum Valentie decimaquarta die februarii anno a nactivitate Domini millesimo trecentesimo quinquagesimo tertio, – Ex auctoritate Regia. –