Lettere del re di Aragona Don Pietro IV. al Governatore, ed agli altri ufficiali regj di Sardegna, affinché facciano criminale inquisizione per scoprire gli autori del furto consumato a pregiudizio dei fratelli Gualando, e Riccucchio Riccucchi mercatanti pisani, una nave dei quali carica di merci era stata predata piraticamente presso Carbonara nei mari dell’isola da un’altra nave armata e capitanata, come dicevasi, da sudditi aragonesi, e rinvenutili li arrestino, e facciano risarcire co’ loro beni il danno cagionato.

(1353, 14 febbraio).

Dall’I. R. Archiv. delle Riformagioni di Firenze, Atti pubblici, Classe, Distinz. e Tom. sudd. Num. XXXI.

Petrus Dei gratia rex Aragone, Valentie Maioricarum Sardinee et Corsice comesque Barchinone Rossilionis et Ceritanee, dilecto nostro Gubernatori Sardinee qui nunc est vel qui pro tempore fuerit aut eius locum tenenti salutem et dilectionem. In nostre magestatis presentia constituti nobiles et dilecti Iohannes de Hericiis decretorum doctor consiliarius noster et Iohannes Buzaccharini miles nuntii sive ambaxiatores ad nos pro hiis et aliis negotiis per honorabile Comune pisarum noviter destinati exposuerunt graviter conquerendo quod anno proxime preterito Galandus Ricuccii Ricchxius Ricucucchi fratres cives mercatores pisarum fuerunt certis telis pannj linj et novem carratellis vini de gareta, que onoraverant seu posuerant in quodam ligno lance gaustaferrj de gareta per quendam lembum gentibus sive subditis nostris ut fertur armati prope Carbonayram perperam et inique disraubati contra pacis federa inter nos et dictum Comune inite et antiquitus observate. Quare supplicantibus nobis dictis nuntiis super predictis per nos fieri debitum justitie complementum vobis dicimus et districte percipiendo mandamus, quatenus vobis constito de predictis, si dictos malefactores infra jurisdictionem vobis commissam reperire poteritis, capiatis et contra ipsos et bona eorum sic fortiter ac rigide pereunte justitia procedatis quod illorum punictio eis cedat ad penam et ceteris ad terrorem aliique eorum exemplo perterriti talia vel similia facere perorreschant; et nichilominus de bonis ipsorum in predictis dictis pisanis per iamdictos armatores ablatis, vel eorum justo pretio ac valore satisfactionem condignam et integram fieri faciatis habendo vos taliter in predictis quod dictum Comune de vobis non habeat hac de causa justam materiam conquerendi nec propter defectum scribere iterato, cum nobis plurimum displiceret vosque proinde graviter puniremus. Datum Valentie decimaquarta die februarii annno a nactivitate Domini millesimo, trecentesimo quadragesimo tertio; = Ex auctoritate regia.

(1) Ego Lupus filius quondam Guidonis Manni de Sancto Michaeli discalciatorum civis pisanus imperiali auctoritate iudex ordinarius atque notarius et nunc scriba publicus curie cancellerie pisani Comunis pro Comuni pisano suprascriptas licteras et privilegia exemplatas et exemplata de originalibus autenticis licteris et privilegiis sigillatis et bollatis sigillo illustris principis et domini domini Petri Dei gratia regis Aragone Valentie Maioricarum Sardinee et Corsice comitisque Barchinone Rossilionis et Ceritanee non cancellatis correctis abraxiis nec in aliquo earum vel alicuius eaurum parte vitiatis, sed prorsus omni suspectione carentes scripsi et fideliter exemplavi suprascriptas licteras et privilegia exemplatas et exemplata cum dictis originalibus et auctenticis licteris et privilegiis una cum provido et discreto viro domino Gerardo de Renentis de Papia legum doctore vice gerente judice et collaterali nobilis et potentis viri domini Betti Gorgerie de Monte Melone pisanorum potestatis et ser Gerardo Saxo notario quondam Iohannis cancellario ad licteras in cancellaria pisarum Comunis ad licteras substituto loco ser Spigliati quondam Bonanni notarii et ser Uguiccione notario et scriba publico cancellarie pisarum pro Comuni pisano quondam ser Iohannis notarii de Pontehere qui se subscribunt vidi legi et fideliter abscultavi. Et quia suprascriptus dominus Gerardus una mecum et ser Gerardo et Uguiccione notariis infrascriptis invenit et nos notarii invenimus suprascriptas licteras et privilegia exemplatas et exemplata cum dictis originalibus et auctenticis licteris et privilegiis in omnibus et per omnia concordare nichilo addito vel diminuto, quod mutet sensum vel variet intellectum et suprascripta autentica et originalia esse sine aliquo vitio vel defectu, ad hoc ut dictis licteris et privilegiis tamquam originalibus et auctenticis in omnibus et pro omnia detur de cetero plena fides decreto auctoritate et mandato suprascripti domini vicegerentis pro tribunali sedentis ad banchum junis cancellarie pisani Comunis in hiis omnibus interpositis suprascriptas licteras et privilegia exemplatas et exemplata publicavi et auctenticavi. Et ipse dominus Gerardus vicegerens supradicti domini Betti pisanorum potestatis publicavit et auctenticavit et in hiis omnibus et singulis suam auctoritatem posuit et decretum presente et petente discreto viro ser Iacobo quondam Nicolai de Peccioli cancellario maiore pisani Comunis sindico et procuratore pisani Comunis ad hec specialiter facienda constituto per cartam inde rogatam per Pierum quondam Bandi de Lavaiano notarium et scribam publicum cancellarie pisani Comunis pro Comuni pisarum; Dominice incarnactionis anno millesimo trecentesimo quinquagesimo quarto indictione septima… dicto nomine et vice et nomine pisani Comunis. Et quia ego Lupus notarius suprascriptus predictis lecture abscultationi publicactioni auctenticactioni decreto et auctentici interposictioni et omnibus et singulis interfui una cum ser Gerardo et Uguiccione notariis infrascriptis, ideo ut dictis exemplo seu licteris et privilegiis exemplatis tamquam auctenticis et originalibus licteris et privilegiis detur de cetero in omnibus et per omnia plena fides me subscripsi et meum nomen et signum apposui consueta. Facta est hec insinuatio abscultatio et decreti et auctoritatis interposictio et petictio et lectura et alia supradicta in palatio residentie supradicti domini Gerardi vicegerentis supradicti domini pisarum potestatis et ipsius domini pisanorum potestatis quod palatium est pisani Comunis et est positum Pisis in cap. Sancti Ambrosii, presente et petente supradicto ser Iacobo dicto nomine et presente ser Colo Sanguinei ser Piero Bandi de Lavaiano, et Iohanne quondam ser Gerardi Morelli notariis pisanis civibus testibus ad hec vocatis et rogatis; Dominice incarnactionis anno millesimo trecentesimo quinquagesimo quarto indictione septima decimo kalendas januarii.

Ego Uguiccione filius quondam ser Iohannis notarii de Pontehere pisanus civis imperiali auctoritate notarius et iudex ordinarius et nunc notarius et scriba publicus curie cancellarie pisani Comunis predictis visioni abscultationi publicationi decreto et auctoritatis interpositioni autenticationi et aliis ut supra gestis et factis interfui una cum suprascripto ser Lupo et infrascripto ser Gerardo notariis et scribis publicis supradicte curie cancellarie. Et quia suprascriptus dominus Gerardus vicegerens una mecum et dictis ser Lupo et ser Gerardo invenit et ego et dicti notarii una cum dicto domino Gerardo viceregente domini pisarum potestatis invenimus suprascriptas licteras et privilegia exemplatas et exemplata concordare in omnibus et per omnia cum supradictis originalibus et autenticis licteris et privilegiis esse sine vitio et defectu; ideo me subscripssi et meum signum et nomen apposui consueta in testimonium omnium predictorum auctoritate et decreto suprascripti domini Gerardi vicegerentis domini Betti potestatis supradicti. Actum Pisis in supradicto loco presentibus suprascriptis testibus ad hec rogatis, suprascriptis anno indictione et die.

Ego Gerardus filius quondam ser Iohannis Sassi notarii de Vico civis pisanus imperiali auctoritate notarius et nunc cancellarius publicus ad licteras cancellarie pisani Comunis pro Comune pisano, predictis visioni abscultationi, publicationi, autenticationi decreto et autoritas interpositioni, autenticationi et aliis ut supra gestis et factis interfui una cum suprascriptis Uguccione et Lupo notariis et scribis publicis supradicte curie cancellarie; Et quia suprascriptus dominus Gerardus vicegerens supradicti domini Betti Pisani potestatis una mecum et dictis Uguiccione et Lupo invenit et ego et dicti notarii una cum dicto domino Gerardo vicegerente ut supra invenimus suprascriptas licteras instrumenta et privilegia exemplatas et exemplata concordare in omnibus et per omnia cum supradictis originalibus et autenticis licteris, instrumentis, et privilegiis et esse sine vitio et defectu ideo me subscripsi, et in testimonium omnium predictorum meum signum et nomen apposui consueta autoritate et decreto supradicti domini Gerardi vicegerentis predicti, Actum Pisis in supradicto loco presentibus supradictis testibus ad hec rogatis et vocatis supradictis anno indictione et die.

NOTE

(1) La presente autenticazione del notaio Lupo, e le due seguenti dei notaj Uguccione, e Gerardo si riferiscono ai ventotto documenti che precedono, dal Num. LIX. al Num. LXXXVI.