XI.
Ugone III giudice di Arborea scrive a Giacopo II re di Aragona, sollecitandolo a venire prontamente in Sardegna, come avea promesso; gli fa sapere di aver impedito ai suoi nemici di munire d’armi e di uomini le terre e i luoghi da loro dipendenti; di averne fatto uccidere un gran numero; ma che non potendo più a lungo resistere da sé solo, e trovandosi esposto a gravi pericoli per avere così apertamente sostenuto la di lui causa, lo eccita a mandargli intanto trecento soldati, e mille balestrieri, ch’egli prenderebbe ai suoi stipendi, onde ridurre a soggezione le parti dell’isola avverse al dominio Aragonese.
(1323, —- , 18 aprile).
Dal Regio Archivio di Barcellona, Armar. VIII. Sardiniae, Litter. M. num. DCCCLVIIII.
Illustri, et Magnifico Principi Domino Iacobo, Dei gratia, Aragonum, Valentiae, Sardiniae, et Corsicae Regi, Comitique Barchinonae, nec non Sacrae Romanae Ecclesiae Vexillario, et Capitaneo Generali. Ugo Vicecomes de Basso, Divina permissione, judex Arborae, semper, et ubique se totum. Quia scriptum est: Spes quae differtur afligit animam multum, meus animus est afflictus, quia vestrae Majestatis potentia, non pervenit in insulam, tempore quo sperabam: sperabam enim, sicut pro certo habueram, quod per totum mensem martii veneritis. Et ideo incepi quod credidi convenire exalationi coronae Regiae, et ipsi coronae gentibus inimicis, quae veniebant per munitionem terrarum, et ut vestrae Majestati resisterent, feci obstaculum praeparari, et usque hodie transire nullatenus potuerunt; et illi qui transire voluerunt, fuerunt omnes interfecti, et mortui, et de illis gentibus, per gentes meas sunt in magna multitudine interfecti et feci adeo totam Sardineam commoveri, quod vix in aliqua parte Sardiniae, transire possunt, sine periculo personali: et quoniam haec fieri facere proposueram, et gentes non habebam de quibus confidere poteram, antequam ego incepissem facere contra eos aliquid, semel, et iterum, per meos speciales nuntios Excellentiae vestrae scripsi: ut mihi saltem trecentos milites, cum uno bono capitaneo, et mille balestarios, ad meum stipendium mitteretis, de praedictis vestris adversariis (1) dubitans, ne me si vellent offendere, sine gente congrua invenirent. Et quoniam jam dictum negotium, est eis per ea, quae facta sunt, et quae fiunt continue, per me, pro exaltatione coronae vestrae publicum, et apertum, posset michi periculum imminere, si vos venire tardaretis, vel mihi non mitteretis militiam postulatam; quia praedicti adversari vestri, me potentiores existunt, et contra me veraciter sunt commoti, et periculum meum huiusmodi, nisi me ad resistendum eis invenirent munitum, et militibus praeparatum, posset in praeiudicium coronae Regiae redundare, vel quia multis gentibus communiti, magis vobis resisterent, vel quia totam terram destruerent, ut proponunt; et haberetis terram dissipatam, non integram, sicut ego Excellentiae vestrae conservari procuro. Quare Excellentiam vestram, cum ea reverentia, qua convenit deprecor, quod si fieri potest, venire ulterius non tardetis; quia periculum est in mora: Et si ex aliqua rationabili causa, vos diferre opporteat, mihi usque ad trecentos milites, cum bono capitaneo, et mille balestarios, ad stipendium meum, ut predixi, de illis quos vos pro armacta ducere disponitis, sine dilatione mittatis, ut illud, quod ad exaltationem vestrae coronae pertineat, valeam securius operari. Pro responsione autem praesentium litterarum recipienda citius, a vestra Majestatem latorem praesentium per Vachetam, primum duxi, cum praesentibus litteris ad vestrae Majestatis praesentiam destinandum; ea propter dignetur cito dictum meum nuntium, cui si placuerit, plenam super praedictis poterit dare fidem, vestra Serenitas expedire.
Datum Arestani Iudicatus Arborensis Insulae Sardiniae XVIIJ. mensis aprillis, VI. Inditione.
NOTE
(1) Gli avversari, e i nemici, dei quali si parla nella presente lettera, erano i Pisani, che Ugone esterminò dai suoi stati di Arborea (Ved. Tola, Dizion. Biogr. dei Sardi ill. Vol. III. pag. 271. 272 e seg.)