XXVIII.

Ugone III di Arborea partecipa a Don Giacomo II re di Aragona, che i Pisani, non potendo più reggere nella difesa del castello di Castro, dentro il quale erano assediati dall’esercito sardo-aragonese, erano finalmente discesi a patti coll’Infante Don Alfonso, ed aveano convenuto col medesimo di rendere al re di Aragona la detta fortezza con tutte le altre castella, ville, luoghi, territorii, stagni, e saline, che possedevano in Sardegna, a condizione però di ritenere in feudo il detto castello di Castro, con le sue ville o borghi, col porto e con lo stagno; lo che era stato loro conceduto; dopo di che il detto Infante avea fatto il suo solenne ingresso in Cagliari, e vi avea inalberato il vessillo reale.

(1324, 19 giugno).

Dai Regii Archivi di Barcellona, Armar. VIII. Sardiniae, Num. DCCCXI.

Excellenti, et Magnifico Principi Domino Iacobo, Dei gratia, Aragonum, Valentiae, Sardiniae, et Corsicae Regi illustri, Comitique Barchinonae, ac Sanctae Romanae Ecclesiae Amirato, Vexillario, et Capitaneo generali. Ugo Vicecomes de Basso, Dei gratia, Iudex Arboreae, reverentiam debitam, et se ipsum. Rex pacificus, qui semper cogitat cogitationes pacis, et non afflictionis, inclitum et magnificum virum dominum Infantem Alphonsum, charissimum primogenitum, et generalem procuratorem vestrum, Comitemque Urgelli, in acquisitione Regni vestri Sardiniae pia dispositione direxit, et ad finem honorabilem jam perduxit, adversarios suos sibi gloriose subiciens, ad Majestatis vestrae, et Excellentiae suae decus, et mei desiderii complementum. Ut autem Serenitas vestra sciat, qualiter dicta conquisitio est completa, Majestati vestrae notifico: Quod post habitam terram Villae Ecclesiae, et victoriam, et triumphum eidem domino Infanti in loco dicto Luto de Cisterna concessum divinitus, idem dominus Infans circa Castrum Callari sua firmavit tentoria, et obsessum tenuit dictum castrum; in qua quidem obsidione, divino sibi assistente praesidio, adversarios suos multipliciter flagellavit; et tandem Pisani compulsi sunt ad dictum dominum Infantem ambaxiatores dirigere, super tractanda concordia, et firmanda, et post diversos, et varios tractatus habitos inter partes dictas, pax et concordia, cartis cum intervenientibus die martis nono decimo praesentis mensis Iunii, fuit solemniter celebrata, ad honorem Omnipotentis Dei, et Beatissimae Virginis Mariae matris eius, exaltationem vestrae coronae Regiae, praedicti domini Infantis honorem, et gloriam, et consolationem meam, et aliorum vestrorum fidelium devotorum. Ita videlicet, quod dictae partes restituant Domino Infanti praedicto, omnes terras, et omnia castra, quae ipsi in Sardinia hactenus tenuerunt, excepto Castello Castri cum ortalitiis, et appenditiis suis, scilicet Stampace, Villanova, Portu Ascanio, et dictum Castrum, et cum praedictis fuerunt praedicto Domino Infanti similiter restituta, sub ea conditione, videlicet, quod dictus Dominus Infans dictum Castrum, Villas, Portum, Stanium, Ortalitia, et apenditia communi Pisano concedat in foedum, et ipsum commune praedictum Castrum, cum suis Villis, Portu, Stanio, et apenditiis a vobis, et Domino Infante memorato, sub annuo censu mille librarum Ianuinorum parvorum in faeudum recognoscant, remanente vobis tota alia terra libera, cum salinis, in quibus idem Dominus Infans, supradicto communi concessit in faeudum librarum duo millia per vestrum salinarium supradicto comuni, annis singulis solvendarum. Hiis autem pactis, et conventionibus praedictis, Dominus Infans, et suum concilium consideratis periculis, qui poterant evenire, et conditionibus praedicti Domini Infantis, multipliciter ponderatis, quas ipse credo vobis per suas litteras explicuit, libenter concesserunt, et idem Dominus Infans praedicta pacta de consensu praedicti sui Concilii, in quo ego fui, confirmavit, et hodie supradicto die vexilla vestra in dictum Castrum fuerunt solemniter intromissa, et recepta, ad exaltationem, et gloriam Maiestatis vestrae, et dicti Domini Infantis honorem. Et postea, dicti castri solemniter possessione recepta, idem Dominus Infans, Syndico communis Pisanorum infaeudavit, et concessit in faeudum, ut superius est expressum, quae omnia, tanquam homo, qui dubitat de Pisanis, propterea, quae operatus sum contra eos, licet voluissem, eos de Insula exterminare, consideratis tamen praedicti Domini Infantis conditionibus, et periculis, qui poterant evenire consensi pro meliori, et maiori honore Maiestatis vestrae, et Domini Infantis praedicti, consideratis quod quocumque modo totum regnum Sardiniae est honorabiliter conquisitum, et serenitati vestrae, ac ipsius Domini Infantis Excellentiae est subiectum, quod licet vobis, et praedicto Domino Infanti redundet ad gloriam; ego tamen non modicum glorior, quod comune Pisanorum Serenitati vestrae sit subiectum, et solemniter obligatum, me autem semper vestrae gratiae recomendans. Serenitati vestrae, omni qua possum praecum instantia supplico, quod me semper recomendatum habere velitis, paratum ad omnia vestra beneplacita, et mandata.

Datum in Obsidione Castelli Castri, die praedicto circa vesperas.