Don Alfonso V Re di Aragona, riconoscendo i feudi, i privilegi, ed i favori già accordati dall’Infante Don Alfonso nel 5 luglio 1323, dal Re Don Giacomo II nel 20 settembre dello stesso anno, e dal Re Don Alfonso IV nel 1.° maggio 1328 a Ugone IIII giudice di Arborea, e visconte di Basso, e la investitura del marchesato di Oristano, e del contado di Goceano data a Leonardo Cubello dal Re D. Martino I, in virtù della Convenzione del 29 marzo 1410, rinnova e conferma a favore di Antonio Cubello, figlio di detto Leonardo, figlio di detto Leonardo, e della di lui discendenza d’ambo i sessi, li suddetti feudi e titoli di Marchese di Oristano, e Conte di Goceano.

(1437. – 14 giugno).

Dai Regii Archivi di Barcellona, Registr. Itiner. ab ann. MCCCCXXXVI ad MCCCCXXXVII. fol. 80 e seg.

Nos Alphonsus, Dei gratia Rex Aragonum, Siciliae, citra, et ultra Pharum, Valentiae, Majoricarum, Sardiniae, et Corsicae, Comes Barchinonae, Dux Athaenarum, et Neopatriae, ac etiam Comes Rossilionis, et Caeritaniae. Attendentes pro parte vestri Nobilis, et dilecti Consiliarii nostri Antonii de Arborea, Marchionis Auristagni, et Comitis Goceani, fuisse nostrae Celsitudini per humiliter supplicatum, quod cum Egregius vir Hugo, Vicecomes de Basso, et Judex Arboreae, quondam, Praedecessor vester, retroactis temporibus, obtinuisset ab Illustribus Praedecessoribus nostris, Privilegia aliqua, super concessione, et donatione Iudicatus Arboreae, in feudum Nobilem, secundum morem Italiae, quorum privilegiorum tenores per ordinem sic sequntur. In Cristi Nomine Noverint universi, quod Nos Alphonsus, Dei Gratia; Rex Aragonum, Valentiae, Sardiniae, et Corsicae, Comes Barchinonae. Considerantes Nos pridem antequam ad Regiae Dignitatis apicem fuissemus assumpti, ex potestate, per Serenissimum Principem Dominum Jacobum, foelicis memoriae, Regem Aragonum, Genitorem nostrum, nobis inde specialiter attributa, cum Carta ipsius Domini Regis, Suae Majestatis Sigillo appenditio roborata, datum in Castris apud Portum Fangosum, duodecimo Kalendas Junii, anno Domini MCCCXXIII. prout in ea seriosius, et clarius continetur, fecisse vobis Egregio viro Hugoni, Vicecomiti de Basso, Judici Arboreae, tanquam benemerito, donationem, et concessionem subscriptas, cum Privilegio, seu Instrumento publico, nostro Sigillo pendenti munito, cujus series sic se habet. In Christi Nomine. Notum sit cunctis, quod Nos Infans Alphonsus, Illustrissimi, Domini Regis Aragonum Primogenitus, ejusque Generalis Procurator, ac Comes Urgelli, ex potestate nobis, in hac parte attributa, per Excellentissimum Dominum Regem Genitorem nostrum praedictum, cum Carta sua, ejus Majestatis Sigillo appenditio sigillata, tenoris, qui sequitur. Noverint universi hujus scripti seriem inspecturi, quod nos Jacobus, Dei gratia, Rex Aragonum, Valentiae, Sardiniae, et Corsicae, Comesque Barchinonae, ac Sanctae Romanae Ecclesiae, Vexillarius, Admiratus, et Capitaneus Generalis. Considerantes Tractatum, initum, inter quosdam, ex parte nostra, et quosdam alios, nomine, et pro parte Nobilis viri Hugonis, Vicecomitis de Basso, Judicis Arboreae ex altera, super conferendo, concedendo, atque donando per Nos perpetuo, et irrevocabiliter in feudum Nobili eidem Hugoni, Judici Arboreae, suisque haeredibus, utriusque sexus, de suo corpore legitime descendentibus, sine diminutione aliqua, totum Judicatum Arboreae, et omnes Terras, quas tenet dictus Judex Arboreae, praesentialiter in Civitatibus, Castris, et Villis, juribus et pertinentiis suis omnibus, cum Nemoribus, Saltibus, Aquis, Aquarumque decursibus, Portibus, Libertatibus, et Immunitatibus eorum, a Nobis, et Successoribus nostris tenendum, et tenendam immediate, et in capite sub annuo Servitio, seu Censu, trium scilicet mille florennorum, auri de Florentia, boni auri, et justi ponderis solvendorum, annis singulis, in festo Apostolorum Petri, et Pauli, Nobis, et nostris, aut vices nostras, et ipsorum gerenti in Sardinia, praesenti, et recipienti, et quod idem Judex Arboreae, et haeredes sui praedictis Judicatu, et Terris, Nobis, et Haeredibus, ac Successoribus nostris, per se, vel Procuratorem, seu Procuratores suos idoneos, more Baronum Nobilium, praestabunt Homagium, et Fidelitatis Sacramentum, et quod de praedictis omnibus, et singulis fient Litterae, Privilegia, et alia munimenta necessaria, ad cautelam utriusque partis, cum omni Juris solemnitate, et securitate, ac firmitate, debitis, et consuetis; Ideo volentes praemissa omnia, ad effectum deduci, ac validam obtinere roboris firmitatem, Nostrum, et Regium animum dirigentes, ad effectum laudabilem, et devotionem sinceram, quas Progenitores dicti Egregii Judicis, et ipse idem Judex, ad Nos, et Predecessores nostros, et ad Coronam nostram Aragonum, promptis voluntatibus exhibuerunt, et speramus per eum, et Successores suos uberius exhiberi, affectantes erga eum, demusque suae promotionem, et solidationem, Nos favorabiles promutionis, et munificos largitores, et Regali munificentia demonstrare, constituimus, et ordinamus vos Inclytum, et Charissimum Primogenitum, et Generalem Procuratorem nostrum Infantem Alphonsum, Comitem Hurgelli, Procuratorem spetialem nostrum, ac vobis plenarie comittimus vices nostras, ad concedendum, conferendum, et donandum perpetuo, et irrevocabiliter per Nos, et Haeredes, ac Successores nostros quoscumque in faedum Nobilem, praefato Nobili Viro Hugoni, Judici Arboreae, et haeredibus suis utriusque sexus, de suo corpore legitime descendentibus, sine diminutione aliqua, totum Judicatum Arboreae praedictum, in regno nostro Sardiniae situm, et omnes terras, quas tenet dictus Judex Arboreae presentialiter, cum civitatibus, castris, et Villis, juribus, et pertinentiis suis omnibus, cum Nemoribus, Saltibus, Aquis, Aquarumque decursibus, Portubus Libertatibus, et immunitatibus eorum a Nobis, et nostris Haeredibus, et Successoribus, tenendum, et tenendam immediate, et in capite, sub annuo servitio, seu censu trium scilicet mille florenorum auri de Florentia, boni auri, et justi ponderis, solvendorum annis singulis, in festo Apostolorum Petri, et Pauli, Nobis, et Successoribus nostris, vel nostros, et ipsorum Vicegerenti in Sardiniae praesenti, et recipienti, ac firmandum, et fieri faciendum ipsi Nobili Judici Arboreae, vel ejus Procuratori, aut Nuncio Instrumentum, et Instrumenta, Privilegia, et alia Monimenta, ad cautelam utriusque partis, cum omni jure, solemnitate, et securitate, ac firmitate, et securitate, ac firmitate debitis, et consuetis, super dicta concessione, collatione, et donatione omnium, et singulorum predictorum consimilibus Instrumentis, Privilegiis, et Munimentis, per vos recipiendis, et pro cautela nostrae Curiae reservandis, et at recipiendum a dicto Iudice, seu eius Procuratore, vel Procuratoribus, et Nunciis pro dicto Iudice, et haeredibus, ac successoribus suis, pro praemissis Judicatu, et Terris, more Baronum Nobilium, Homagium, et fidelitatis Sacramentum ad investiendum de praemissis omnibus, et singulis iam dictum Judicem, vel eius Procuratorem, seu Procuratores; et omnia alia, et singula faciendum, et complendum firmandum, explicandum, concedendum, et assentiendum nomine, et pro parte nostra, in praedictis, et circa praedicta, et eorum singula praedicta negotio necessaria, seu, et opportuna, quae vobis videbitur quomodolibet expedire, et si mandatum exigerent speciale, et quae Nos possemus personaliter constituti, et quae posset quilibet Procurator, legitime, constitutus: dantes, et concedentes per Nos, et Haeredes, et Successores nostros, vobis in omnibus, et singulis supradictis, plenariam potestatem, ac generalem administrationem cum libera, gratum, et firmum promittens habere perpetuo per Nos, et Haeredes nostros, quidquid vos in praemissis, et circa praemissa actum, gestum, firmatum, expeditum, seu explicatum, concessum, collatum, donatum, investitum, et receptum, nomine nostro fuerit, eaque nullo tempore revocare, sub bonorum nostrorum, omnium hypotheca, de praemissis autem, ad mandatum nostrum, factum est hoc praesens Scriptum, Majestatis nostrae Sigillo appenditio roboratum. Acta fuerunt haec in Castris apud Portum Fangosum duodecimo Kalendas Junii, anno Domini MCCCXXIII. Ad devota, recta, et clara servitia, jam dicto Domino Regi, Genitori nostro, et Nobis impensa fideliter prompte, et utiliter per vos Egregium Virum Hugonem, Vicecomitem de Basso, Judicem Arboreae, nec minus ad puram, et bonam voluntatem, quam Progenitores, vestri dicti Hugonis, erga honorem, et exaltationem Domus nostrae Aragonum, multipliciter habuerunt, nostrum dirigentes intuitum, volentes vos dictum Hugonem, Vicecomitem de Basso, honorare, et specialiter insignire, ac in persona vestra, vestris temporibus, domum vestram Arboreae firmare, stabilire, roborare, vice, et nomine praedicti Domini Regis, Genitoris nostri, ac per nos et haeredes ac successores dicti Domini Regis, Genitoris nostri, ac nostros, cum testimonio praesentis publici Instrumenti, perpetuo valituri, damus, concedimus, confirmamus, et donamus perpetuo, et irrevocabiliter, in Feudum Nobilem, secundum morem Italiae, vobis dicto Hugoni, Vicecomiti de Basso, Judici Arboreae, et haeredibus, et successoribus vestris, utriusque sexus, de vestro corpore legitime descendentibus, sine diminutione aliqua, totum judicatum Arboreae, et omnes terras, quas vos dictus Judex Arboreae, tenetis praesentialiter, cum Civitatibus, Castris, Villis, juribus, et pertinentiis suis omnibus, cum Nemoribus, Saltibus, Aquis, aquarumque decursibus, hominibus, et foeminis, Portibus, libertatibus, et immunitatibus eorum, servis, et ancillis, animalibus, daciis, tributibus, et servitiis Realibus, et personalibus, a predicto Domino Rege, Genitore nostro, et Heredibus, ac Successoribus suis, tenendum, et tenenda immediate, et in capite in feudum Nobilem, sub annuo servitio, seu censu trium millium florenorum auri de Florentia, boni auri, et justi ponderis, solvendorum annis singulis, in Festo Apostolorum Petri, et Pauli, ipso Domino Regi, Genitori nostro, et suis, vel eorum vices gerenti, in Sardinia, praesenti, et recipienti in Sardinia. Volentes, et concedentes, quod vos dictus Judex Arboreae, et haeredes vestri, utriusque sexus, de vestro corpore legitime descendentes, sine diminutione aliqua habeatis, teneatis, possideatis, et expletetis in feudum Nobilem, ut praedicitur Judicatum praedictum, cum Civitatibus, Castris, Villis, et Locis, juribus, et pertinentiis suis omnibus, et aliis supra dictis prout melius, et plenius ipsa hodie tenetis, et possidetis, de quibus vos investimus praesentialiter, et corporaliter, cum ense nostro, quem vobis manualiter tradimus, in testimonium praedictorum, Ad haec Nos Hugo, Vicecomes de Basso, Judex Arboreae praedictus, cum summa gratiarum actione recipientes a vobis dicto Domino Infante Alphonso, Domino nostro, donationem, et concessionem praedictam, promittimus, et convenimus per Nos, et Haeredes, et Successores nostros, in Judicatu praedicto, vobis Illustrissimo Domino Infanti praelibato, nominibus supradictis, quod erimus dicto Excellentissimo Domino Regi Aragonum, Genitori vestro, Domino nostro, et Haeredibus, ac Successoribus suis, pro praedictis nobis donatis, et in feudum concessis, Vassalli, Ligii, boni, et legales, sicut verus, et legalis Vassallus, et solidus debet esse, pro feudo suo Domino naturali, et vero, et pro praedictis nobis in feudum donatis, et concessis, attendemus dicto Domino Regi Genitori vestro, et Successoribus suis, in Regno Sardiniae, et Corsicae, tanquam veris Dominis, nullumque alium Dominum super eis recognoscemus, ac proclamabimus, ullo unquam tempore, immo ipsum Dominum Regem, Genitorem vestrum, et Haeredes, et Successores suos, pro veris, et solidis Dominis Nostris habebimus, et tenebimus perpetuo, ac solvemus Nos, et Haeredes, ac successores nostri perpetuo censum praedictum trium mille florenorum auri de Florentia, boni, et recti ponderis, anno quolibet, in termine supra dicto, memorato Domino Regi, vel Successoribus suis, vel eorum vices gerenti, tunc ibi praesenti, et recipienti in Sardinia, ut est dictum, et recipientes a vobis dicto Domino Infante, Investituram praedictam de feudo jam dicto, praesentialiter, et corporaliter, ut praedicitur a Nobis factum, facimus de praesenti, pro feudo predicto, Nobis, ut praemittitur, concesso, vobis dicto Domino Infanti recipienti, vice, et nomine jam dicti Domini Regis, Genitoris vestri, et vestro, et nomine Homagium, Ligium, ore, et manibus commendatum, ac praestamus, fidelitatis Sacramentum, secundum formam fidelitatis, inferius comprehensam. Ego Hugo, Vicecomes de Basso, Judex Arboreae praedictus, juro ad Sancta Dei Evangelia, quod ab hac ora in antea, habebo, et tenebo pro Domino meo, Illustrissimum, et potentissimum Dominum Domnum Jacobum, Aragonum, Valentiae, Sardiniae, et Corsicae, Regem praedictum, et Excellentem, ac Inclytum Domnum Dominum Inphantem Alphonsum, eius Primogenitum, et Generalem Procuratorem, ac Comitem Urgelli, jam dictum, et omnes Haeredes, et Successores eorum in dicto Regno Sardiniae, et Corsicae, et quod ero eis, et cuique eorum fidelis, non ero in concilio, aut tractatu, quod ipsi, vel aliquis eorum capiantur aliqua captione, et quod ipsi, vel aliquis eorum perdant Personam, aut membrum, terram, Castellum, Villam, aut aliquem honorem, vel dignitatem eorum, et si ego scivero, qui hoc tractet, vel tractare vellet, aut facere, disturbabo toto posse meo, et si ego non possem disturbare, quam cito potero significabo eis, vel eorum alicui, et si eis significare non possem, significabo illi, vel illis, per quem, vel quos hoc valeat ad eorum notitiam pervenire, praecepta eorum faciam; et eis obediens ero, Consilia, quae mihi credituri sunt, eis fideliter dabo, juxta discretionem a Deo mihi datam, credentias, quas mihi imposituri sunt, pro credentiis tenebo, usque ad eorum beneplacitum, masnadam, et gentem eorum custodiam, et servabo, juxta posse meo, si Deus me adiuvet, et haec Santa Dei Evangelia, manibus meis corporaliter tacta. Ad praemissorum autem omnium memoriam sempiternam, fuerunt facta duo publica Instrumentam per Alphabetum divisa, Sigillo praefati Domini Infantis appenditio communita, alterum habendum, et tenendum per dictum Dominum Regem, seu dictum Infantem praedictum, et alterum habendum, et tenendum per Judicem memoratum. Quae fuerunt acta in Obsidione Villae Ecclesiae, tertio Nonas Julii anno Domini MCCCXXIII. Signum Infantis Alphonsi, Illustrissimi Domini Regis Aragonum Primogeniti, eiusque Generalis Procuratoris, ac Comitis Urgelli. Sig†num Hugonis Vicecomitis de Basso, Judicis Arboreae, qui haec facimus, laudamus, et juramus, et Homagium facimus. Testes sunt Nobiles Arnaldus de Luna, Guillermus de Angolaria, Joannes Eximini de Urrea, Guillermus de Cervilione, Petrus de Queralto. Sig†num mei, Clementis de Sala Viridi, Scriptoris Illustrissimi Domini Infantis praedicti, cui de Mandato ipsius Domini Infantis haec scribi feci, et clausi, cum litteris, rasis, et emmendatis in prima linea, ubi describitur; Dominum Regem; et in linea duodecima, ubi legitur Arboreae; cum supra positis in linea XXV. ubi dicitur: et suis; et in trigessima prima linea, ubi scribitur: ac successorum. Quam donationem, et concessionem postmodum dictus Dominus Genitor noster, laudavit, approbavit, ratificavit, et confirmavit, prout in Privilegio ipsius Domini Regis, Bulla Plumbea pendenti munito, datum Barchinonae, Duodecimo Kalendas Octobris, anno, Domini MCCCXXIII. et clausum per Bernardum de Aversone, dicti Domini Regis Notarium, latius, et seriosius continetur. Et nunc pro parte vestri iam dicti Iudicis, fuerit Nobis humiliter supplicatum, ut praedictus donationem, concessionem, et confirmationem, confirmare, et Civitates, Castra, et Loca in praedicta donatione comprehensas, quae supra specificata, seu declarata non sunt, specificare, nominatim declarare, de benignitate Regia dignaremur. Ea propter servitiis, per vos dictum Egregium Virum Hugonem, Vicecomitem de Basso, Iudicem Aboreae, nobis impensis, debita meditatione pensatis, supplicationi, vestrae favorabiliter annuentes. Tenore praesentis Cartae nostrae, donationem, et concessionem, ac investituram, et confirmationem praemissas, et omnia, et singula, in Cartis praedictis contenta, per Nos, et nostros, laudamus, approbamus, ratificamus, et ex certa scientia confirmamus prout melius, et plenius, ac clarius continetur in eis, vobisque etiam praemissa de novo concedimus, cum mero, et mixto imperio, gladii potestate, et alia quacumque jurisdictione alta, et bassa. Declarantes, quod Civitates, Castra, et Loca subscripta, in donatione, et concessione, ac confirmatione praedictis, et in praesenti confirmatione, et nova concessione includuntur, videlicet infra Judicatum Arboreae, Civitates Aristanni, et de Terralva, et de Sancta Justa, et de Aias, nec non Castrum Montis Regalis, et Castrum Marmillae, nec minus Villas, Curatorias, terras, tenimenta, et pertinentias Civitatum, et Castrorum praedictorum, et totius judicatus jam dicti. Item: Ultra Judicatum praedictum-Castrum, et terram, voce cum Curatoriis Planargiae; Et item, Castrum Montis de Verro. Item, Castrum Gociani, et Castrum Monastica, cum districtibus et pertinentiis omnibus eorumdem. Volentesque, statuentes, et de novo concedentes, quod vos memoratus Judex, et vestri haeredes, et successores, in feudo jam dicto, habeatis, teneatis, possideatis, et expletetis perpetuo, totum Judicatum praedictum Arboreae, cum praenominatis eius Civitatibus, et Castris, ac Villis, et Locis, nec non caetera omnia Castra superius nominata, cum Curatoriis, territoriis, tenimentis, ac pertinentiis eorundem, sub modis, forma, conditionibus, et retentionibus, in donatione, et confirmatione praedictis positis, et adjectis, prout in Cartis praedictis, conditiones, et retentiones praedictae, clarius continentur, et cum mero, et mixto imperio, et gladii potestate, et omnimoda jurisdictione, alta, et bassa. Et nichilominus Reverendum in Christo Patrem Fratrem Guidonem Thironsis et Arborensis Archyepiscopum, et Nobilem Virum Petrum, Primogenitum, Procuratores vestros ad haec, et alia specialiter constitutos, ut nobis per instrumentum publicum legitime constitit coram nobis praesentes, et nomine vestro, et haeredum, ac successorum vestrorum recipientes, investimus praesentialiter de omnibus supradictis, a nobis, et haeredibus, ac successoribus vestris, perpetuo, et irrevocabiliter, ut praemittitur, tenendis in feudum, tradendo eis manualiter ensem nostrum, in signum investiturae predictae. Ad haec Nos Frater Guido, miseratione Divina, Tiresis et Arborensis Archyepiscopus, et Petrus, dicti Domini Judicis, Primogenitus, Procuratores praedicti, confirmationem, declarationem, et expressionem, ac novam concessionem, et donationem, nec investituram, de feudo jam dicto, ut praedicitur factas, cum gratiarum actionibus, et debita reverentia admitentes, sub forma, conditionibus, et retentionibus supradictis, nomine, et vice dicti Domini Judicis, et ex potestate in eodem Procuratorio Nobis de hoc specialiter attributa, facimus, pro dicto Domino Judice, et haeredibus, ac successoribus praedictis, vobis dicto Domino Regi recipienti, pro vobis, et haeredibus, ac successoribus vestris Homagium, Ligium, ore, et manibus commendatum, ac praestamus fidelitatis Sacramentum, secundum formam in supra inserta Carta positam, et contentam, Sacrosanctis Evangeliis, ut moris est, corporaliter per Nos tactis. Mandamus igitur per praesentem Nos Rex praedictus, Gubernatori Regni Sardiniae, caeterisque Officialibus nostris, Regni ipsius, praesentibus, et futuris, quod laudationem, approbationem, ratificationem, et confirmationem, et novam concessionem, et declarationem, nostras hujusmodi teneant, firmiter, et observent, et faciant inviolabiliter observari, et non contraveniant, nec aliquem contravenire faciant modo aliquo, vel permittant. Ad majoris autem omnium praemissorum roboris firmitatem, et utriusque partis perpetuam securitatem fieri jussimus duo consimilia Privilegia, Bulla nostra Aurea communita, quorum unum remaneat in Archivio nostro, et alterum sit penes vos Judicem memoratum. Datum Cesaraugustae, Kalendis Madii, anno Domini MCCCXXVIII. Signum † Alphonsi, Dei Gratia, Regis Aragonum, Siciliae, citra, et ultra Pharum, Valentiae, Maioricarum, Sardiniae, et Corsicae, Comitisque Barchinonae Ducis Athaenarum, et Neopatriae, ac etiam Comitis Rossilionis, et Caeritaniae. Testes sunt, qui praesentes fuerunt Reverendus Joannes Tholeransis Archyepiscopus, Frater Petrus de Thous, Ordinis Militiae Calatravae, Jacobus Dominus de Exerica, Eximinus Cornelii, Joannes Eximini de Urrea. Fuit clausum per Bonanatum de Petra, Domini Regis praedicti Notarium. Et proinde post lapsum longaevi temporis, maximis, Guerrarum turbinibus subsequtis in Regno Sardiniae supradicto, Nobilis Vir Petrus de Torrelles, Locumtenens Illustrissimi Domini Martini, Regis Aragonum, Proavunculi nostri, memoriae recolendae, dedisset, et concessisset donatione, pura, perfecta, et irrevocabili, quae dicitur inter vivos, Nobili Viro Leonardo Cubello, Patri vestro, quem in Marchionem Auristanni, et Comitem Gociani, erexit, et suis haeredibus, et successoribus perpetuo, cum illis tamen pactis, et conditionibus, quibus Judices Arborae praeteriti exeuntes in vera obedientia Illustrissimorum Dominorum Regum Aragonum erant, inter quae pacta investiturae, olim factae, de mandato Serenissimi Regis Jacobi, olim Aragonum Regis, Praedecessoris nostri, dicto Magnifico Hugoni, Vicecomiti de Basso, et Judici Arboreae erat, quod in dicto Judicatu Arboreae, in quo comprehenditur Marchionatus de Oristagno, et Comitatus de Gociano, et alia loca, per vos dictum Marchionem possessa succederent descendentes ex dicto Hugone, utriusque sexus, et secundum illam antiquam investituram, et juris feudodorum intellectum, et dispositionem, deficientibus masculis descendentibus, filiae foeminae, succedebant in perpetuum, in dictis feudis antiquis, secundum eorum naturam, vigore pacti, et providentiae praedictae, prout haec, et alia plurima, in quodam instrumento publico, dato, et acto in obsidione Civitatis Oristagni, apud Sanctum Martinum, die vicesima nona mensis Martii, anno a Nativitatae Domini MCCCCX. tempore quo pater vester, ad obedientiam, et fidelitatem Domus Aragonum, se reduxit, stante nihilominus, eo tempore, Genitore vestro, in possessione dictae Civitatis, et Comitatus, ac jurium, pertinentiarum eorumdem, clausoque, et subsignato, per Petrum Rogerii, quondam, Secretarium Regni Siciliae continentur. Et vos haesitetis, an vigore concessionis factae per dictum Nobilem quondam Petrum de Turrelles, de Marchionatu, et Comitatu, praedictis, in faeudum secundum morem Italiae, dicto quondam Patri vestro, possint vobis succedere in eisdem, juxta dictum usum Italiae, nedum tantum masculi descendentes; sed etiam, his deficientibus foeminae, et humiliter supplicastis ut dignaremur vobis super his, de opportuno justitiae remedio providere, attentis praesertim, dictorum feudorum Nobilium pactis, providentia, et antiqua concessione praedictis, ex qua succedere possunt, in eisdem haeredes, utriusque sexus, de vestro corpore legitime descendentes; quodque propter novam concessionem dicti quondam Nobilis Petri de Turrelles factam, quondam Patri vestro, quae fuit reducta, ad, et secundum formam investiturae antiquae, pactorum, et conditionis illius, jam dictum feudum novum, non fuit effectum; sed antiquum remansit, et secundum illius naturam debet judicari, sub pactis, et forma praedictis, et si etiam novum fuisset effectum, ea ratione: quia propter rebellionem praeambulam, quondam Patris vestri, ipso jure, fuit Fisco nostro, quesitum, et verba Privilegii, dicti quondam Petri Turrelles, potius in novam donationem sonant quam in restitutionem, merito, cum feudum novum censeretur, et per consequens, non habebat agnatos; quia ad Principem erat reversum, propter culpam Vassalli, tunc detinentis potuit apponi per donantem, tanquam in feudis Curiae acquisitis, et de novo concessis, et abolita pristina, et antiqua forma, nova dari, et sic dato, quod alias foemina, de iure feudorum, non succederet, modo possint succedere vigore formae novae, et pactis praedictorum, quibus rationibus, et aliis justissime moti, ad omnis haesitationis tollendam materiam, et scrupulum revocandum, maxime cum ex debito teneamur dubitationes occurrentes, circa Privilegia nostra, nostrorumque Praedecessorum, clarae recordationis, justo libramine declarare, ne in posterum litigiis via patetur, et per varia dispendia nostri subditi Judiciorum versentur. Volentes vos, et domum vestram, ab anfractibus futuris litium praeservare, praesertim intra nostri pectoris claustra reminiscentia placida revolutis fidei inconcussae constantia, et dilectionis sincerae, fervore vestri dicti Marchionis, erga nostri Majestatem gratisque, et memoratu dignis servitiis per vos, Serenitati nostrae, praestitis, et impensis, personae vestrae periculis non vitatis, praesertim apud obsidionem Castri Montis Leonis, quod tanquam robur inexpugnabile, in dicto Regno Sardiniae imminet, pridem per Nicolosum de Auria, nostrum Aemulum et Rebellem notorium, detentiquae cum vi, et armata manu, superari non potuisset, vestris intervenientibus tractatibus, ad nostri manus, et obedientiam venit, ob quod jam dicto Regno Sardiniae, non parva requies, et ipsius Reipublicae sat grande beneficium illuxit, quaeque, et ad praesens praestatis, et vos speramus, continuatione laudabili, praestiturum (1) quae nedum subscriptam justam declarationem; verum gratias, et favores amplissimos a nostro gratiarum lavacro promerentur dignissime exhaurire. Tenore praesentis declaramus, de certa scientia, nostro Sacro interveniente Consilio, matura, et bene digesta deliberatione praehabita in dictis Nobilibus Feudis, Marchionatu, et Comitatu, et aliis Locis vestris, posse vestros, descendentes, haeredes, et successores, utriusque sexus, de vestro corpore legittime descendentes, natos jam, et in antea nascituros, succedere in perpetuum: Ita tamen, quod masculus praeferatur foeminis, et major natu, minori, et sub hac forma, et lege, declaramus, et volumus, quod vos, descendentes vestri praedicti, juxta praedictam declarationem, consuetudinem, et naturam, teneatis, possideatis, ita quod succedant, et vivant, tam vigore antiquae investiturae, quam novae concessionis, ad instar antiquae factae, super quibus ex nostrae potestatis plenitudine legibus absolutae, quatenus opus sit, dictam praeinsertam nostram declarationem roboramus, validamus, et confirmamus, ut perpetuo suum robur effectum consequatur indubie, in juditiis, et extra, supplentes omne defectum juris, aut facti interventionem, quoquo modo, in hac nostra provisione, hancque volumus, et jubemus, esse dictorum feudorum, naturam, formam, et consuetudinem, perpetuo observandam, caeteris retentionibus, reservationibus, conditionibus, et juribus nobis, ex natura feudorum Nobilium Italiae, aut consuetudine dicti Regni Sardiniae, Nobis pertinentibus in feudo eodem, et concessione, dicti quondam Nobilis Petri de Torrellas expressis Nobis, et nostris successoribus, in dicto Regno Sardiniae remanentibus, semper salvis. Illustrissimis quibusvis post dies nostros, in dicto Regno Sardiniae, successoribus declarantes, nec non quibusvis Viceregibus, Gubernatoribus, Procuratori Regio, caeterisque universis, et singulis, Officialibus, et Subditis nostris, in dicto Regno Sardiniae, ubilibet constitutis, et constituendis, ad quem, seu quos spectet, expresse mandantes, quatenus nostram praesentem justam, et rationi consonam, declarationem hujusmodi teneant firmiter; et observent, tenerique, et observari faciant, per quoscumque, et non contraveniant, seu aliquem contravenire permittant, aliqua ratione, et contrarium declarandi, seu acceptandi omnibus tollimus potestatem. In cuius rei Testimonium, praesens Privilegium nostrum, ad futuram rei memoriam fieri jussimus, nostro Sigillo negotiorum Siciliae, inpendenti munitum. Datum Capuae, die decimo quarto, praesentis mensis Junii, anno Domini, MCCCCXXXVII, Regnique nostri Siciliae, citra Pharum, anno secundo, aliorum vero Regnorum nostrorum, anno vigesimo primo.

Rex Alphonsus.

Dominus Rex mandavit mihi Baptistae Platamone.

(1) Antonio Cubello, figlio di Leonardo, secondo marchese di Oristano, li di cui servigi a favore della Corte di Aragona, e l’opera validissima da lui prestata per la espugnazione del castello di Monteleone (in Sardegna) difeso da Nicolò D’Oria, sono qui lodevolmente ricordati, vivente lo stesso suo padre, aveva dimorato per qualche tempo nella Corte Aragonese, e vi si distinse eziandio per le arti cavalleresche. Il Capmany ricorda in una sua lodata opera (Memorias historicas sobra la marina, comercio, y artes de la antiqua Ciudad de Barcelona), che nel 6 agosto 1424 il Re Don Alfonso V sostenne un Torneo in Barcellona, nel quale giostrò il figlio del marchese di Oristano, ch’era appunto Antonio Cubello, a di cui favore fu spedito il presente Diploma (Oper. cit. Tom. II, Appendice pag. 31. 32).