Sentenza, con la quale Filippo Sancheta e Martino Giovanni Alberto, giudici eletti dalle Corti generali di Monzone, e dall’imperatore Carlo V, dichiarano di appartenere alla Corona il marchesato di Oristano e il contado di Goceano, riservando però a Don Pietro di Altarriba y Alagon il dritto che pretendea competergli per la successione a detti feudi, come a nipote di Don Leonardo Alagon di Arborea.
(1534. – 20 giugno).
Dagli Archivi di Barcellona, Processo de Greuge, cit.
Nos Johannes Philipus Sancheta, et Martinus Johannes Albertus, Judices, et Comissarii praedicti, dati, nominati, et deputati per Caesaream et catholicam Majestatem Imperatoris, et Regis Domini nostri, et Curiam generalem ultimo Montisoni celebratam, ad decidendum, declarandum, et fine debito terminandum gravamen oblatum in dicta Curia contra Procuratorem fiscalem ejusdem Caesareae Majestatis, pro parte magnifici Petri de Altarriba, domini loci de Huerto, super marchionatu Oristani, et comitatu Gociani, cum eorum terris, et pertinentiis: viso praesenti processu, et in eo contentis: visisque videndis, et consideratis, considerandis, Deum prae oculis habentes: attentis contentis in praesenti processu, et aliis in foro, justitia, et ratione consistentibus, et signanter, quia ex meritis praesentis processus non apparet, neque constat de intentione dicti Petri de Altarriba, quinimo constat de intentione fisci Procuratoris Regis Majestatis per hanc nostram sententiam difinitivam pronuntiamus, sententiamus, et declaramus, et eidem Petro de Altarriba, in, et super contentis in ejus petitione, silentium imponimus, et praefatam Regiam Majestatem, et Fiscum Regium ab in petitione dicti Petri de Altarriba absolvimus, et pronuntiamus, sententiamus, et declaramus, marchionatum et comitatum praedictos, cum eorum terris, villis, jurisdictionibus, juribus, et pertinentijs, pertinuisse et spectasse, pertinereque, spectare jure veri, et pleni dominij ad praefatam Regiam Majestatem: verumque pro parte dicti Petri de Altarriba, contra dictam regii fisci intentionem, plura fuerunt deducta, et allegata in cedulis replicationibus oblatis pro parte dicti Petri de Altarriba, quarum prima fuit oblata die decimoquinto mensis Junij de anno praesenti computato a Nativitate Domini millesimo quingentesimo trigesimo quarto, secunda vero fuit oblata die decimo septimo dictorum mensis, et anni. Et quia de contentis, deductis, et allegatis in dictis cedulis, et positionibus in eisdem factis, nobis dictis Judicibus, et Commissarijs, absque facto, et culpa nostris, liquere non potuit. Cum cedula defensionum pro parte dicti regii fisci, fuerit, et sit oblata, clausa, et sigillata, die vicesimo octavo mensis Madij, de anno praesenti; et superius calendato, et fuit aperta die sexte, mensis Junij, de dicto anno, de qua dictus Petrus de Altarriba habuit copiam, die nona dicti mensis Junij, et instrumenta per dictum Fisci Procuratorem, fuerunt producta die decimo mensis Junij, de dicto anno, quae instrumenta, propter angustiam temporis, tantum fuerunt dicto Petro de Altarriba comunicata, et de eis copiam habere non potuit. Et attento quod terminus praesentis instantiae, et jurisdictionis nostrae, labitur die praesenti, et consequenter parti dicti Petri de Altarriba, non potuit assignari dilatio aliqua, ad probandum replicationes suas, et contenta in dictis cedulis replicationum, et ex praemissis igitur eidem Petro de Altarriba, jus, si quod sibi competit, in, et super contentis, deductis, articulatis, et allegatis, pro parte dicti Petri de Altarriba, in dictis suis cedulis, et earum qualibet, per hanc nostram sententiam reservamus,et similiter jura, Fisco Regio, in, et super praedictis reservamus. Et cum his, taxamus nobis dictis Judicibus, et Commissariis, pro laboribus per nos sustensis in praesenti processu singulos quinquaginta ducatos auri, solvendo per dictum Regium Fiscum, et Notario praesentem processum actitanti, triginta ducatos auri, et portario hujusmodi causae decem ducatos auri, solvendos per dictum Fiscum Regium. Josephus Sancheta, Martinus Joannes Albertus. Quamquidem diffinitivam sententiam, modo praemisso, latam et promulgatam, dictus Joannes Perez de Monterde, Procurator fiscalis, in quantum pro dicta Caesarea et Catholica Majestate Domini nostri Regis facit, aut facere videtur, acceptavit, laudavit, et approbavit; in quantum vero contra, minime consensit, et eo instante fuerunt concessae litterae decissoriae, narrativae, et certificatoriae, a toto statu praesentis processus, in forma solita et assueta, de, et super quibus omnibus, et singulis praemissis, idem Procurator fiscalis, unum, duo, et plura publicum, seu publica, sibi a me praesentis causae Notario, supra, et infrascripto postulavit, et requisivit fieri, atque confici instrumentum, et instrumenta, tot quot inde erunt necessaria, et oportuna: praesentibus ibidem Dominis Domno Hieronymo de Lanuza, et Domno Petro de Coloma, millite Ordinis Sancti Jacobi de Spata, in dicta civitate Caesaraugustae habitantibus, testibus ad praemissa vocatis, rogatis, specialiter, et assumptis.
Sig†num mei Jacobi Malo Notarij publici de numero Civitatis Caesaraugustae, auctoritateque regia per totam terram, et dominationem Sacrae, Catholicae, et Regiae Majestatis Domini Regis Aragonum, regentisque scribaniam Curiarum generalium Regni praedicti Aragonum, nec non detentoris et actitantis processuum registrorum, et aliarum scripturarum dictarum Curiarum pro multum Illustri Domino Don Joanne de Lanuça, Milite, dicti Domini Regis Consiliario, ac Iustitia dicti Aragonum regni, qui hujusmodi copiam a toto suo originali processu in dicta scribania coram Judicibus, et Commissarijs, et inter partes in eodem nominatas, habito, et actitato, intitulato, processus Magnifici Petri de Altarriba, Domini loci de Huerto, contra Procuratorem fiscalem suae Majestatis, super gravamine, sic ut praemittitur, per alios extrahi, et scribi feci, et cum toto dicto suo originali processu, bene, et fideliter comprobavi. In quorum omnium, et singulorum praemissorum fidem, et testimonium, meo solito signo signavi. Constat de supra positis, ubi legitur, assertis, nihil, nil: de rasis correctis, ubi scribitur, per, si petit, Dormido, fuit, ha, tempore, pertinuissent; paga, è solutio, per jura, contentis, etatis, cum; et de rasis interlineatis inter dictiones: Joannes de Nueros, nihil per.